Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu plasirao se na usmeni dio Evropske runde Monroe E Price Media Law Moot Court – takmičenje koje organizira Univerzitet u Oxfordu, a koje će se održati u Parizu. Studentsko – trenerski tim čine Hana Kurtović, Alma Halilović i Amina Bašović, a pod mentorskom palicom asistentice Adne Škamo, mr. iur. i kotrenerice Rastoder Abele, BA iur. Riječ je svjetskom, renominarom, takmičenju u kojem sudjeluju pravni fakulteti sa Oxforda, Stanforda, Yalea i mnogi drugi svjetski priznati fakulteti/univerziteti. Ukoliko prođu dalje, stduentsko – trenerski tim predstavljat će Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu u Londonu na internacionalnim rundama, na Oxford Univerzitetu. O ovom izuzetnom uspjehu razgovarali smo sa Adnom Škamo, asistenticom na Pravnom fakultetu Univerziteta u Sarajevu, trenutno na naučnopravnoj oblasti Prava intelektualnog vlasništva, a istovremeno i aktuelnoj trenerici za Price Moot takmičenje iz medijskog prava uime Pravnog fakulteta Univerziteta u Sarajevu.
Pravni fakultet je obaviješten da se kvalificirao za usmeni dio Evropske runde Monroe E Price Media Law Court takmičenja, koje oranizira Univerzitet u Oxfordu. Možete li nam za početak reći, nešto više o takmičenju, a zatim kako se pripremate za samo takmičenje?
Adna: „Prije svega, Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu još od 2019. godine kontinuirano učestvuje na Media Law Moot Court takmičenju. Kako sama riječ kaže, Moot Court podrazumijeva simulirano suđenje, odnosno simulacija sudske rasprave za studente pravnih fakulteta iz čitavog svijeta, a pravna oblast je medijsko pravo. Svake godine, Univerzitet u Oxfordu pripremi jedan slučaj, odnosno pravni problem, koji je aktuelan, a na koji nemamo odgovor. Ove godine to je odgovornost medija, odnosno Facebooka i Instagrama za objave koje objave treća lica, odnosno mi kao korisnici, u smislu da kada koristimo čak i AI tools (artificial inteligence) i kada ne pravimo sami svoje objave, već imamo aparate koji za nas prave objave, ko tu snosi odgovornost, ukoliko ta objava poziva na govor mržnje ili čak na terorizam. Svake godine dobijemo slučaj, mi ga analiziramo i onda studenti pišu pisane podneske. U prijevodu, pišemo tužbu i odgovor na tužbu. Ono što je drugačije, a moram istaći, u odnosu na prethodne godine, jeste to da kada smo učestvovali, mi smo bili direktni učesnici usmenih rundi, koje su bile namijenjene za Jugoistočnu Evropu. Međutim, od ove godine Oxford Univerzitet odlučio je da Bosna i Hercegovina pripada Centralnoj Evropi i sada više nemamo pravo da učestvujemo u usmenim rundama direktno. Znači, sada smo morali analizirati pravni slučaj, napisati tužbu i odgovor na tužbu, pošaljemo organizatorima takmičenja i to su svi učesnici za region Centralne Evrope i uradili. Nakon 15 dana dobili smo povratnu informaciju, da je nas 12 najboljih timova prošlo za učešće na usmenim rundama u Parizu. S ponosom ističem da je ove godine bilo malo teže da se kvalificiramo, odnosno imali smo jedan preduslov koji ranije nismo imali. U tom smislu bih pohvalila svoje studentice i takmičarke.“
Dakle, možemo reći da smo se faktički i popeli za „stepenicu više“ u odnosu na prethodne godine.
Adna: „Naravno, naravno. Prethodne godine smo mogli odmah ići na usmene runde, dok je ovaj put bila eliminacija po pisanom podnesku. Doslovno nas ocjenjuju sudije, da li su nam tužbe i odgovori na tužbe dovoljno dobri, uredni, argumentirani i pravno obrazloženi, da bismo mi uopće mogli pristupiti sudu sa tim argumentima i da dođemo u Pariz da se takmičimo.“
Pohvalili ste studentice koje će predstavljati Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu. Da li postoji posebna literatura, materijal ili resursi iz kojih su se studentice spremale?
Adna: „Ono što Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu već godinama njeguje, jeste Škola medijskog prava. S obzirom na to da medijsko pravo kao predmet nije obavezan u kurikulumu tokom studija na Pravnom fakultetu u Sarajevu, studenti nemaju toliko predznanja, kao što imaju iz krivičnog prava, obligacionog prava i tako dalje. Nemaju toliko znanja u ovoj pravnoj oblasti. Stoga, njima je potrebno, da se ona ranije izuče. Ono što je prednost za naše studentice ove godine, jeste to da su one prije samog takmičenja učestvovale u Školi medijskog prava, uz organizaciju Misije OSCE-a u Bosni i Hercegovini i Evropske unije, odnosno, Ureda za Evropsku uniju Bosne i Hercegovine, koji su nam pomogli da to organiziramo. One su stekle tu predznanje i tu smo obrađivali određene teme. Također, studentice moraju same usvajati znanje, odnosno uz moju pomoć i uz pomoć ranijih trenera ovog takmičenja, koji su prije mene vodili ovo takmičenje. Mi njima pripremimo odgovarajuću literaturu, uputimo ih koje članke da čitaju, šta je relevantno za konkretni slučaj, to je ove godine i terorizam, pronađemo koja je to sudska praksa koja je u Evropskom sudu za ljudska prava nama relevantna, koje knjige su bitne u kontekstu izražavanja u medijima, zaštite medija i tako dalje. U biti, sam cilj pripremanja je upućivanje studentica na izvore informacija iz kojih se mogu pripremiti za ovo takmičenje.“
Kakav rezultat očekujete u Parizu, nadate li se prvom mjestu? Ukoliko se ne varam, Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu je prije nekoliko godina osvojio prvo mjesto na regionalnoj rundi.
Adna: „Da, 2019. godine! Mi smo konstantno prva tri mjesta na regionalnim rundama. Godine 2021. smo bili prvi na regionalnoj rundi, a osmi u svijetu. Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu, odnosno Bosna i Hercegovina, može da parira svjetskim fakultetima, jer svjetske runde uključuju Oxford, Stanford, Yale i bilo koji drugi svjetski pravni fakultet. Dokazali smo da, iako smo država u razvoju, možemo parirati i tim svjetskim univerzitetima. Naravno, ja ne mogu reći da očekujem prvo, drugo ili treće mjesto, ali sigurno da se tome nadam, jer smo uložili maksimalan trud, i sa vanjskim saradnicima, i mi kao treneri. I prijašnji treneri su nam pomogli da pripremimo studentice za ovogodišnje takmičenje za usmene runde. Nama je dovoljan pokazatelj da smo ušli u 12 najboljih, po pisanom podnesku. Sad nam, naravno, ostaje taj usmeni dio, gdje ima mnogo faktora: ko će nam biti sudija u panelu, da li će to biti sudije common law ili European law, protiv kojeg tima igrate. Često se na tim takmičenjima favoriziraju određeni drugi timovi i zavisi iz kojeg područja dolazite, ali mi smo stvarno pokazali da smo kvalitetni, iako dolazimo iz Bosne i Hercegovine, već dugi niz godina.“
Da li imate finansijsku podršku, prvo za takmičenje u Parizu, a u slučaju prolaza dalje i za takmičenje u Londonu? Radi se o atraktivnim, ali ujedno i skupim lokacijama.
Adna: „Ono što je važno da kažem, a ranije se nije raspravljalo o tome, jeste to da ova takmičenja nisu finansirana. U ovom smislu želim da istaknem da organizatori ne plaćaju niti smještaj, niti boravak, niti kotizaciju za učešće na ovim takmičenjima. Vi da biste uopće učestvovali kao fakultet, odnosno univerzitet na jednom takmičenju, morate platiti određenu kotizaciju, a nakon toga prikupiti sav novac za smještaj, boravak studenata, studentica i trenera tokom tog perioda, što uključujući Pariz i London nisu mali iznosi. Mi kao fakultet često i ne možemo obezbijediti sredstva, posebno jer nas je 35 članica i imamo različite vrste takmičenja. Zato stalno moramo imati vanjske sufinansijere. Ove godine nam je Hans Seidel Stiftung u Bosni i Hercegovini finansirao boravak i smještaj u Parizu. Svake godine imamo vanjske saradnike koji nam pomognu, da naši studenti odu i dožive ovakvo nevjerovatno i jedinstveno iskustvo i razviju svoja znanja i vještine. U kontekstu toga, nismo tražili nikakvu pomoć od državnih institucija. Ja vjerujem da, ako bismo je i tražili, da bismo je i dobili, pogotovo što imamo dovoljno obrazloženja, ali i kredibilitet dugogodišnjeg iskustva. Ukoliko ove godine prođemo u London, i s obzirom ne to da je ovo prvi put da će se nakon korone, tamo održati uživo internacionalna runda, tamo će nam trebati mnogo više novca. To je zato jer se radi o Londonu, smještaju u Londonu, vizama, kotizaciji po članu tima, to jeste troškovima, koji nisu pokriveni. U tom slučaju bismo se vjerovatno obratili državnim institucijama za pomoć i finansijsku potporu, a sigurna sam da će se odazvati.“
Ono što je također važno dodati jeste to da je Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu, pored učešća na ovim takmičenjima i pored prikupljanja sredstava za takmičare, organizirao „Karijerne susrete na pravnom fakultetu za predstavnike pravosudne i advokatske zajednice.“ Radi se o aktivnosti putem koje pravni fakultet želi da njihovi studenti i studentice koji su se takmičili, budu prepoznati na tržištu rada. Tako da su ove godine, Pravni fakultet UNSA sa Nacionalnim centrom za državne sudove – Ured u Bosni i Hercegovini, organizirali „Karijerne susrete“, gdje su imali predstavnike pravosudne i advokadstke zajednice. Na taj način su upoznali sudije, tužioce i advokate, kako fakultet sprema svoje studente za takmičenja i prezentirali su rezultate studenata koji su sudjelovali na tim takmičenjima, a sve to u cilju verificiranja i davanja prednosti studentima koji imaju učešća na međunarodnim takmičenjima prilikom zapošljavanja.
