Evropska sedmica mobilnosti je sedmica promocije alternativnih i održivih vidova transporta i urbane mobilnosti koju ove godine obilježava preko 2700 evropskih gradova i opština. Traje od 16. do 22. septembra svake godine, a ove godine se održava pod temom ,,Bezbjedno pješačenje i vožnja bicikla”.
Evropska sedmica mobilnosti je najmasovnija inicijativa posvećena održivoj mobilnosti, a “Svjetski dan bez automobila” je svojevrsni završetak te inicijative posvećen promociji održivog kretanja i povećanja kvaliteta života u urbanim sredinama. Tim povodom u banjalučkom Domu omladine organizovana je projekcija četiri kratka filma o kojima smo razgovarali sa Draganom Kabićem, aktivistom Banjalučke kritične mase.
“Prvi film prikazuje kako su to automobili uništili svijet. Drugi film prikazuje statistiku u SAD-u vezanu za planiranje, za saobraćajnice, za učesnike u saobraćaju, odnosno, kako to planiranje može doprinijeti usavršavanju i bezbjednosti u saobraćaju i samog saobraćaja kao takvog. Treći film se bavi planiranjem gradova po mjeri čovjeka umjesto po mjeri automobila u Utrehtu. To je film koji je izašao prije par mjeseci, nezavisna je produkcija i veoma je interesantan na svoj način. Četvrti film koji ćemo prikazati jeste kako su zapravo holanđani došli do toga da postanu broj jedan u svijetu po biciklizmu, da postanu najpoznatiji, odnosno, kako su se oni izborili poslije svih epizoda 50-ih i 60-ih godina kada je mnogo ljudi stradalo u saobraćaju u Holandiji do toga da danas imaju savršenu infrastrukturu prilagođenu apsolutno čovjeku koji je, prije svega pješak i biciklista pa tek onda vozač automobila, odnosno, vozač motornog vozila.”
Ovogodišnja kampanja stavlja u središte pažnje sigurno pješačenje i biciklizam i upravo smo sa Draganom govorili o tome na koji način da se bezbjedno krećemo u saobraćaju i koji su to najčešći problemi i greške koje čine biciklisti i vozači motornih vozila.
“Ne postoji nešto što je “guide book” kako bezbjedno pješačiti ili voziti bicikl, tako nešto ne postoji. Postoje saobraćajni propisi koji su striktni osim kad nisu. Moramo se osvrnuti na to da je osnovi uslov bezbjednosti u saobraćaju infrastruktura koja je prilagođena i koja je osnovni preduslov za bezbjednost svih učesnika u saobraćaju. Ono što je generalno problem kod nas dosta starijih biciklista koji voze na trotoaru, odnosno, na pješačkim stazama što apsolutno nije dozvoljeno jer tako smanjuju bezbjednost učesnika u saobraćaju budući da biciklisti na takav način narušavaju prostor pješaka, narušavaju njihovu sigurnost. Isto tako, brzim izlijetanjem preko prelaza koji su predviđeni isključivo za pješake ugrožavaju svoju bezbjednost. Biciklistima je mjesto na biciklističkim stazama a ukoliko one ne postoje na kolovozu.”
Mnogi vozači smatraju da biciklistima nije mjesto na putu. Sa druge strane, biciklisti bi najviše voljeli da imaju dovoljno biciklističkih staza na kojima mogu bezbjedno da voze i da ne razmišljaju hoće li ih neko vozilo zakačiti retrovizorom prilikom preticanja. A koja je to razdaljina između automobila i bicikliste prilikom preticanja?
“U nekim evropskim državama je to regulisano zakonom da to mora biti 1,5 metar, negdje je to manje, a kod nas to nije regulisano uopšte. U našem zakonu o bezbjednosti saobraćaja to je navedeno kao preticanje bicikliste pri sigurnoj razdaljini, odnosno, ta razdaljina nije tačno definisana.”
Incijativa građana ujedinjenih u grupu “Banjalučka kritična masa” svakog posljednjeg petka u mjesecu organizuje okupljanje biciklista i vožnju biciklom s ciljem promovisanja tog prevoznog sredstva i dobijanja boljih uslova.
“Koncept Banjalučke kritične mase jeste da mimo zagovaračkih stvari koje radimo i svakodnevno i po pozivima građana ali i u slučaju određenih dešavanja, takođe organizujemo i promotivne vožnje sa ciljem isticanja biciklista kao postojećih aktera u saobraćaju a koje se održavaju svakog posljednjeg petka u mjesecu. Imali smo ih do sada 22, s tim da tu ne računamo godišnju Biciklijadu. Ove godine vožnja će biti 22. septembra u nedjelju koja označava kraj Evropske sedmice mobilnosti i to je 18. po redu Banjalučka biciklijada.”